Διασσωρίνος ή Διαστωρηνός, Ιάκωβος

(Ρόδος; – Λευκωσία 1563).Λόγιος. Σπούδασε στη Χίο, κοντά στον Λήσταρχο, και από την εποχή αυτή άρχισε να ασχολείται με τη συλλογή και την αντιγραφή αρχαίων χειρογράφων. Μεταξύ του 1543 και του 1545 εγκαταστάθηκε στη Βενετία, ενώ στη συνέχεια ταξίδεψε στο Παρίσι όπου προσελήφθη βοηθός του καλλιγράφου Άγγελου Βεργίκιου, ο οποίος είχε αναλάβει τη σύνταξη αλφαβητικού και μεθοδικού καταλόγου των ελληνικών χειρογράφων της βασιλικής βιβλιοθήκης του Φοντενεμπλό. Υπήρξε λάτρης του αρχαίου πνεύματος και φλογερός υποστηρικτής της αναγέννησης της Ελλάδας, αλλά χαρακτηριζόταν και από στοιχεία που πρoέδιδαν τάσεις ρομαντικού τυχοδιωκτισμού. Ύστερα από μερικά χρόνια παραμονής στο Παρίσι, προσελήφθη στην υπηρεσία του αυτοκράτορα της Γερμανίας Καρόλου Ε’ (και βασιλιά της Ισπανίας με το όνομα Κάρολος Α’) ως αρχηγός ενός τμήματος ιππικού. Το 1555, ενώ βρισκόταν στις Βρυξέλλες με τον εξάδελφό του Ιάκωβο Βασιλικό, απηύθυνε επιστολή στον Φίλιππο Μελάγχθωνα, στην οποία εξέφραζε την πρόθεσή του να του στείλει αρχαία ελληνικά χειρόγραφα, ενώ συγχρόνως διεκτραγωδούσε το κατάντημα της υπόδουλης Ελλάδας. Στην ίδια επιστολή, ο Δ. αυτοονομαζόταν κύριος της Δωρίδος, αναφορά η οποία οδήγησε ορισμένους μεταγενέστερους ιστορικούς στην άποψη ότι η περιοχή αυτή ήταν και η πατρίδα του αποστολέα. Κύρια ασχολία του Δ. ήταν η συλλογή, αντιγραφή και εμπορία αρχαίων χειρογράφων. Συχνά, στα αντίγραφα των κειμένων που έστελνε σε διάφορους λόγιους και ηγεμόνες της Ευρώπης, προσέθετε, ως εισαγωγή, δικά του επιγραμματικά ποιήματα. Σε ένα από αυτά προέτρεπε τον Φίλιππο Β’ της Ισπανίας να αγωνιστεί για την απελευθέρωση της Ελλάδας από τον οθωμανικό ζυγό. Περίπου το 1560 εγκαταστάθηκε στην Κύπρο, όπου ανέλαβε τη διεύθυνση μίας σχολής στη Λευκωσία. Εκεί επιχείρησε να θέσει σε εφαρμογή τα σχέδιά του για την εθνική χειραφέτηση των Ελλήνων και το 1563 οργάνωσε συνωμοσία κατά της ενετικής κατοχής. Οι ενέργειές του όμως αποκαλύφθηκαν με αποτέλεσμα να συλληφθεί και να εκτελεστεί. Ο Δ. αντέγραψε μεγάλο αριθμό αρχαίων κωδίκων και συγγραμμάτων και έγραψε o ίδιος δύο έργα με τίτλους Περί μέτρων ποιητικών (του Δράκοντα) και Λεξικόν τεχνολογικόν (του Φιλήμονα) τα οποία, για ένα χρονικό διάστημα, θεωρούνταν γνήσια αρχαία συγγράμματα.